Health

 Dad badan ayaa aaminsan in xanuunno badan oo uu ka mid yahay kansarka naasku in uu gar u yahay dumarka oo keliya, laakiin cilmibaadhisaha casriga ahi waxa ay muujinayaan suurtagalnimada in ragga ay ku dhacaan qaar ka mid ah xanuunnadan hoos ku xusan oo dumarka loo ogyahay. Xaaladda ‘Caadada’: Dumarka waxaa ku dhaca isbedello dhinaca hormoonnada ah, waana xaaladda keenta …

Cabitaanka dabiiciga ah waxaa uu baabi’iyaa oonka, waxaa laga helaa nafaqo, culaysna ma saaro beerka iyo kilyaha. Hadaba casharkaan waxaan soo qaadanaynaa cabitaan aad caafimaadka ugu roon oo laga samaynayo saddex shay oo dhulkeenna si fudud looga heli karo kuwaas oo kala ah tufaax, baytaraaf iyo karooto (dabocase). Cabitaankan, waxaa meelo badan dunida ka mid ah looga adeegsadaa in jirka …

Dad badan ayaa aad uga cawda kabuubyo ay gacanta inteeda hore, ama si gaar ah faraha gacanta ka dareemaan marka ay hurdada ka soo kacaan ama muddo aad u dheer ay shaqeeyaan. Shucuurtan oo inta badan qofka raaxada ka qaadda ayaa laga yaabaa in ay noqoto laba nooc, mid muddo gaaban qofka kaga tagta iyo mid waqti sii jirta oo …

Caruurta oo hela cunno dheelitiran oo nafaqo ahaan hodan ah waxay aasaasi u tahay koriimadooda, kobacooda iyo guud haaan fayow qabkooda.  Markasta oo caruurta ay koraan  baahidooda nafaqo way siyaadaa taas oo muhiim ka dhigaysa in diirradda la saaro cunnooyinka uroon koriimadooda jireed iyo maskaxeed.  Hadaba waxaan qormadaan ku soo qaadanaynaa 10 cunno oo si gaar faaido ugu leh ilmaha …

Waa mar kale iyo maqaaladeenii taxanaha ahaa oo aynu maanta ku faaqidi doono xanuunka gaastariga. Cudurkan ayaa ah mid haleela qaybo ka mid ah dheef-shiidka inta badana abbaara caloosha. Ereyga gaastari ayaa isagu ah mid aynu qalad fahanay islamarkaana aan ahayn sida aynu u naqaano ama u adeegsano. Ereygan ayaa isagu asal ahaan ka soo jeeda afka laatiin-ka oo inaga …

Naqaska caloosha isku xira iyo dibiradu waxay qofka ka qaadaan xasiloonida iyo raaxada. Nasiib wanaag, waxaa jira cunnooyin yareyn kara astaamahaan. Cunnooyinkan oo la joogteeyo waxay kaxeynaysaa dibirada iyo hawada caloosha ku uruurta waxayna sare u qaadaysaa caafimaadka dheefshiidka. Sinjibiisha: Muddo qarniyo ah ayaa sinjibiisha loo adeegsan jiray in lagula tacaalo cilladaha dheefshiidka. Waxaa ku jira maadooyin yareeya hurka caloosha, …

Dad badan ayaa nooca shaqadooda oo qasbaysa in ay xafiiska saacado aad u badan fadhiyaan ay ku keentaa miisaanka jidhkooda oo aad u kordha, iyo xaydha oo ku ururta bawdyaha iyo sinaha (Dhexda), isla markaana waxaa kordha khatarta ay u yihiin cudurka Macaanka. In kasta oo dhimista miisaanku ay u baahan tahay jimicsi jidheed iyo xarakaad, haddana warbixintan caafimaad ee …

Biyuhu waxa ay caawiyaan dhammaan shaqooyinka uu jidhku qabto. Sidaas oo ay tahay, haddana haddii ay jidhka kaga bataan inta baahidiisa ah, waxa ay keenaysaa khataro caafimaad. Waxaa ka mid ah murqyada oo marar isku soo roora / guntama, gaar ahaan kuwa gacmaha iyo lugaha iyo sumowga biyaha (Water intoxication) oo dhimasho keenta. Dr. Catherine Waldrop oo ay soo xigatay …

Shuuqida uurjiifka waxay dhacdaa marka cadka yar ee ilmuhu ka samaysmo sida caadiga ah uu isku badalo buruq ama cad balac ahaan wayn oo buuxin kara minka. Inkastoo cadkaas uusan ahayn ilmihii uurka loogu tala galay, Hadana cadkaas wuxuu hooyada u ekaysiinayaa qof uur leh. Cillada Shuuqida Uurjiifka waxay u baahan tahay in si dhakhso ah loo aqoonsado loona daweeyo. …

Sonkorowgu waa cudur raaga, kaas oo sameeya awoodda uu jirku u leeyahay inui maareeyo heerka sonkorta dhiigga. Waa xanuun u baahan in laga taxadaro cunnada iyo qaab nololeedka sii loo maareeyo. Muhiimadda ay leedahay cunnada caafimaadka leh: Cunnada caafimaadka uroon waxa ay kaalin wayn ka qaadataa maareynta xanuunka macaanka, waxa ay caawisaa xakamaynta heerarka sonkorta dhiigga, ilaalinta miisaan caafimaad leh …

Sanjabiishu waa dawo dhaqameed aadamuhu muddo dheer soo isticmaalayay iyadoo loo adeegsan jiray in si dabiici ah loogu kobciyo dareenka kacsiga. Hadaba su’aashu waxay tahay, sanjiibiishu miyay kordhisaa doonista jinsiga?  Waxaa la aaminsan yahay in sanjabiishu ay faaido u leedahay kobcinta hamiga kacsiga, waxaa loo sababeeyaa dhowrkaan arrimood:  Sida ay daraasaadka qaar tilmaamayaan,  “oxidative stress-ku waxa uu saameyaa bacriminta  iyo howsha galmada. Waxaa …

Cabsida duulida hawada waa nooc kamid ah cabsiyaha soo wajaha dadka, Balse waxay kaga duwan tahay cabsiyaha kale, Tani waa mid gaar u ah duulida hawada, sida diyaaradaha la raaco. Dadka qaba cabsidaan waxay ka baqaan inay diyaarad ama wax kasta oo hawada u duulaya raacaan. Waxay mararka qaarkood ku qasabtaa dadka arintaa qabaa inay ka baaqdaan safaro u qorshaysnaa …

Ilowsho badan Niyad jabka waxaa laga yaabaa inuu yahay sababta aad u dareemeysid xusuus ceeryaaman ama ilowsho badan. Daraasad ayaa sheegeysa in niyad jabka raaga ama walwalka uu kor uqaadi karo hormoonka kortisol, oo ah hormoon yareyn kara ama wiiqi kara qeybta maskaxda ee ku shaqada leh xusuusta iyo wax barashada. Nasiib wanaag hadii la daweeyo niyad jabka waxaa soo …

Marka aynu seexanno jidhku ma joojiyo shaqada muhiimka u ah nolosha iyo caafimaadka qofka, tusaale ahaan neefsiga, wareegga dhiigga iyo shaqada dheefshiidku. Haddii shaqooyinka aynu xusnay ay yihiin kuwo maalintiina socda habeenkiina aan hurdada la joogsan, waxaa iyagu jira shaqooyin uu jidhku xilliga hurdada oo keliya samayn karo. Dr. Majdi BAdraan oo xubin ka ah jimciyadda xasaasiyadda iyo xanuunnada dheefshiidka …

Faaidada isku cunista timirta iyo caanaha: Cilmibaadhiso kala duwan ayaa daahfuray in midhaha timirta ay ku jiraan xaddi aad u badan oo ah Faytamiinno, macdanno iyo sonkoro uu jidhku si joogto ah ugu baahan yahay maalin kasta. Marka uu qofku sooman yahay ama uu ku jiro cunto yarayntana waxa ay jidhka si degdeg ah ugu keenaan faa’iidooyinka aynu soo tirinnay …