Health

Sababo badan oo caafimaad ayaa ay dhego la’aantu ku timaaddaa, kamana maaranto in dhakhtar caafimaad oo takhasus ahi uu xal u raadinteeda qayb ka noqdo. Si kastaba ha ahaato ee waxaa jira xaalado khatar ku ah maqalka oo qofka ku yimaadda, xaaladahaas oo laga hortegi karo waxaa ka mid ah: Dhukayga oo laga hortago in uu engago Dhegta haddii la …

Xabadda keliya ee sigaarka ah waxaa ku jira 600 oo ah tubaako, Nikootiin (Nicotine) iyo maaddooyin kala duwan oo suna ah, dhammaan maaddooyinkaasi waxa ay khatar ku yihiin caafimaadka, waxa aanay sababaan geeri. Cilmibaadhiso lagu sameeyey khatartaas caafimaad waxa ay muujiyeen in ay sigaarka ku jiraan in ka badan Toddoba kun (7000) oo maaddooyin kiimikaad ah, waxaa ka mid ah …

Nabarrada caloosha (Peptic Ulcer Disease): Waa mar kale iyo taxanaheenii caafimaad oo maanta aynu ku soo qaadanayno maqaal daba socda qormadeenii todobaadkii hore. Nabarrada caloosha waa mid ka mid ah xaaladaha caafimaad ee mudooyinkan dambe ku soo badanaya dadkeena. Xaaladan caafimaad ayaa ah mid ka dhalata kolka uu khalkhal ku yimaado lakabka ugu xiga gudaha caloosheena iyo qaybta sare ee midhicirada. …

Dhisnaanta jirku waa mid u leh xiiso gaar ah qof kasta oo kamid ah bulshada, waa riyo cajiib ah oo hirgalinteedu wadato farxad iyo furfurnaan. La dagaalanka cayilka ama dhimida culeyska jirka ayaa u baahan waqti iyo go’aan adag. in badan oo bulshada ka mid ah ayaa la daalaa dhacaya sidiiay u dhimi lahaayeen cayilka saaran halka qaar badana ay isugu dayayaan …

Shaaha huruuda leh waa shaah dhireed dawo ah oo laga sameeyo geedka huruuda oo qoyan ama huruudda budada ah. Sida oo kale, shaaha huruuda leh waxaa lagu darsan karaa waxyaabo kale sida sinjiibiil, liin dhanaan, caano, malab iyo filfil si loo kobciyo dhadhankiisa wacan iyo nafaqadiisa. Daraasad lagu daabacay joornaalka cunnada waxaa lagu arkay in huruuda oo lala isticmaalo filfisha …

faa’iidooyinka caafimaad ee ay khubaradu sheegtay in uu soonku jidhka u leeyahay, waxaa ka mid ah:  Waxaa daafaha dunida maanta ka furan xarumo badan oo caafimaad, oo lagu dabiibo bukaanka qaba macaanka, kuwaas oo nidaamka soonku uu u yahay seeska koowaad ee dabiibkooda. Waxa ay isticmaalaan hab ah in bukaanka macaanka maalintii la soonsiiyo 10 illaa 20 saac. Afurkooda iyo …

Cagaarshowga B (Hepatitis B): Beerka waxa uu ku yaala ama u badanyahay dhinaca midigta ee caloosha, waaxa uu qabtaa shaqooyin badan oo muhiim ah taas oo muhiim u ah dheefshiidka jirka. Cagaarshowga waa caabuq ku dhaca beerka. Waxaa badanaa sababa infekshan uu keeno fayrus. Cagaarshoow A Cagaarshoow B Cagaarshoow C Cagaarshoow D iyo Cagaarshoow E. Noocyada Cagaarshowga Cagaarshowga B waa …

Hab-dhiska dheefshiidka ee jidhku shaqooyinkiisa ugu muhiimsan waxaa ka mid ah in uu cuntada u burburiyo cuntada kana dhigo qaybo yaryar oo jidhku uu ka nuugi karo. Haddaba isbeddelka hab ololeedka dunida oo dad badan ku kallifa in ay cunaan cuntooyinka dhaqsaha loo diyaariyo oo aalaaba ay ku badan yihiin dufanka aan fiicnayn iyo xawaashyadu, iyo dhibta kale oo ah …

Dufanka cuntooyinka inta badan ku jira, gaar ahaan hilibka xoolaha ayaa marka uu jidhka ku ururo waxa uu keenaa khataro badan oo caafimaad, kuwaas oo ay ka mid yihiin Kalastaroolka iyo in xididdada dhiiggu ay xidhmaan. Qormadan ayaa shabakadda caanka ah ee MBC ay ku sheegaysaa noocyo ka mid ah khudradaha dalkeenna laga helo oo si yaab leh u gubi …

Cillada labada dabeecad waxa loogu yeeraa afka caafimaadka “bipolar disorder“, horay waxaa loogu yeeri jiray “manic depression“, waxaa lagu yaqaannaa dabeecad isbedbedel xad dhaaf ah, waxeyna isugu jiraan shucuur kacsan iyo niyad jab. Marka aad niyad jabsan tahay waxaad dareemeysaa rajo xumo, waxaa kaa yaraanaya rabitaanka aad ku sameyn jirtay hawlaha nolosha. Marka dareenkaagu uu kor u koco waxaad dareemeysaa …

Marka da’da Afartan jirka laga gudbo waxaa inta badan bilowda arrimo aanu qofku marka hore aad uga warwari jirin oo markan noqda xaqiiqo hortaalla. Waxaa ka mid ah caafimaadka oo dhalinyaronimada aad loo dayaco, waxa kale oo ka mid ah quruxda jidheed oo uu qofku si gaar ah u daneeyo, isaga oo ka warwarsan in qaab-dhismeedka jidhkiisa iyo muuqaalkiisu ay …

Cunno nafaqadeeda ay isku dheeli tiran tahay oo la cuno xilliga uurka waxay sare u qaadaa koriimada iyo dhismaha jirka uurjiifka, waa muhiim inaad ogaatid nafaqo noocee ah ayaad u baahan tahay iyo meesha laga helo nafaqooyinka. Ma jirto cuno mid ah oo la dhihi karo waxaa loogu talagalay uurka. Xaqiiqada ayaa waxay tahay uur iyo uur la’aanba waa muhiim …

Faaidooyinka guurka: Nebigeenna suuban NNKH wuxuu dhalinta kula taliyay inay guursadaan haddii ay awoodaan, tani waxay na tusaysaa ahmiyadda guurka iyo inaan laga maarmi karin iyo inuu leeyahay faa’idooyin badan, cudurro badanna ka hortag u yahay. Wixii diinteennu inaggu dhiirrageliso xikmad badan ayaa ku jirta. Siduu Alle SWT ku sheegay quraankiisa, rasuulkane noo cadeeyay Guurku waa shay muhiim u ah …

Karootada waxay ka mid tahay cuntooyinka ugu caansan uguna waxtarka badan dhanka caafimaadka ee laga isticmaalo guud ahaan caalamka. karootadu waxay leedahay faa’idooyin badan oo aan ahayn keliya in aragga ay wax u tarto. Karootadu waxa ay ka mid tahay cuntooyinka ay xeeldheereyaasha caafimaadku sheegeen in ay u fiican yihiin ilaalinta caafimaadka, gaar ahaan indhaha, caloosha, maqaarka iyo wadnaha. Karootada waxaa ku …

Caadi ahaan jooniska ma ahan cudur, waa astaan ka timaada cuduro kale ama xaalad la soo daristay jirka oo ah iney xubin shaqa gabto. Joonis waa marxalad ka bilaabata beerka waxay imaadaa marka ay jirka ku badato maadada loo yaqaano bilirubin. bilirubin-tu waa maado jaale ah ama midabkeedu yahay yellow waxayna ka samaysmataa burburka ka yimaada marka ay dhintaan unugyada gaduudan ee dhiiga ”Red blood cells” …