Health

HURDO MACAAN: Inaad heshid hurdo kugu filan waxay u baahan tahay isbedel aad ku samaysid qaab nololeedkaaga, waxaana loo baahan yahay inaad samaysid caadooyin hormarin kara nolol wanaaga iyo ka takhalusida caadooyinka xun xun ee ku dhafrin kara habeenkii. Samee jadwal joogta ah Hurdo leh jadwal joogta ah waa qeyb muhiim ah oo ka mid ah helidda hurdo kugu filan jir …

Marka da’da Afartan jirka laga gudbo waxaa inta badan bilowda arrimo aanu qofku marka hore aad uga warwari jirin oo markan noqda xaqiiqo hortaalla. Waxaa ka mid ah caafimaadka oo dhalinyaronimada aad loo dayaco, waxa kale oo ka mid ah quruxda jidheed oo uu qofku si gaar ah u daneeyo, isaga oo ka warwarsan in qaab-dhismeedka jidhkiisa iyo muuqaalkiisu ay …

Sonkortu ma lahan wax faaido nafaqo ah, jirkuna uma baahno, isticmaalkeeduna waxa uu dhaawacaa caafimaadka qofka. Hadaba Qormadan waxaan ku soo qaadanaynaa faaidooyinka uu qofku ka dhaxli karo haddii isku yareeyo ama uu joojiyo cunista sonkorta, waxaana ka mid  ah: Maaraynta miisaanka: Inaad joojiso sonkorta iyo macmacaanka waxa ay si weyn u caawisaa xakamaynta miisaanka. Sonkorta waxaa ku badan kalooriyada …

Bismillah, Joodariga ama furaashka tayada leh waa laga maarmaan si aad u heshid hurdo raaxo leh iyo caafimaad. Siyaabo kala duwan ayaa loo sameeyaa joodariga, qaar waxaa laga sameeyaa isbuunyo kala duwan, qaar waxaa laga sameeyaa biro moollo ah, qaar waxaa laga sameeyaa cinjir, qaar waxaa laga sameeyaa dhareerka gel-ka loo yaqaano, qaar kalane waxaa laga sameeyaa biyo ama hawo. …

Oohinta aalaaba waxaa lagu yaqaannaa carruurta oo ay ugu jirto kaalinta hadalka, kuna cabbiraan baahidooda, cabashadooda iyo haddii uu xanuun hayo. Dadka waaweyn laftigooda oohinta waa lagu arkaa, in kasta oo ay tahay xaalado gaar ah, dumarkuna u badan yihiin. Shabakadda arrimaha caafimaadka ka warranta ee Care2 ayaa dhowaan warbixin ay baahisay ku sheegtay in oohinta oo la xejisto ama …

Araggu waa dareemaha ugu qaalisan bini’aadanka, waxyaabo badan ayaa daciifiya kuwaas oo si dabiici ah looga hortagi karo, laguna xallin karo. Cunista cunno isku dheellitiran oo caafimaad leh waxay ilaalisaa caafimaadka indhaha waxayna ka hortagtaa cilladaha aragga lumiya. Haddaba qormadaan waxaan ku soo gudbinaynaa cuntooyinka indhaha u fiican ee wanaajiya awoodda araggana siyaadiya.. Waa cuntooyinka laga helo nafaqooyinka iyo maadooyinka …

Dadka qaar ayaa quraacda uga taga mashquul dartiis, ama aaminsan in quraac la’aantu ay miisaanka dhimayso ama ay cayilka ka ilaalinayso halka qaar kalena ay quraac iskaga tagaan maadaama aysan dareemaynin gaajo. Laakiin khubarada caafimaadka badankoodu waxay sheegeen in quraac la’aantu ay u daran tahay caafimaadka. Quraacdu waa cunnada ugu muhiimsan ee la cuno, waa shidaalkii uu qofka ku howlgeli …

Wadne xanuunka oo adduunka aad ugu soo badanaya, sababaha hore loo ogaa ee keena waxaa ka mid aha nidaamka nafaqo ee qofka, sigaar nuugista, ama jimicsi la’aanta. Laakiin sababuhu intaas kuma koobna, waxaa maalin kasta la ogaadaa sababo horleh oo muujinaya khatarta ay sigaar nuugistu ku hayso Waxaa jira sababo badan oo keena wadne xanuunka, kuwaas oo marmarka qaarkood ay …

Neefta oo qofka ku dhegta xiliyada hurdada siiba habeenkii ayaa ah khatar caafimaad oo taxadarkeeda leh. Marka uu qofku khuuriyo ama uu aad u daalanyahay ayuu badanaa la kulmaa xaaladan. Neefta ayaa noqota mid hakad ku jirta mudo udhaxaysa ilbiriqsiyo ilaa daqiiqad. Waxayna dhibaato ku keentaa waqtiga uu qofku ku seexan karo hurdo ku filan, waxaa dhacda inuu qofku soo tooso marka …

Cilmi baaris ahaan waxaa la arkay in xiriir weyn uu ka dhexeeyo nafaqada iyo caafimaadka isha. Qaadashada cunnooyinka uroon indhaha waxa ay si weyn u kobcinaysaa una xifdinaysaa aragga isha. Waa kuwaan cunnooyinka u fiican aragga. Karootada: Karootada waxaa ku jirta maaddo la yiraahdo “beta-carotene” oo ah nooc faytamiin A ah taas oo u wanaagsan aragga. Maadadani waxa ay caawisaa …

Xiliga uurka waxaa lagama maarmaan ah in hooyadu ay cunto cunnooyin nafaqo leh, kuwaasoo aan ku koobnayn hooyada oo kaliya balse uu sidoo kale ka faa’idayo uurjiifka, cunnada fudud ama ay ku badan tahay baruurtu ayaa haboon in aan labadsan xiliga uurka taas badal keedana ay hooyadu joogteyso cunida miraha iyo cunooyinka leh maadada faybarka. Cunista miraha ama khudradda ayaa …

Waxaa jira shaybaadho caafimaad oo ay waajib tahay in nin kastaa uu sameeyo si uu u ogaado haddii ay hayaan xanuunno ay muhiim tahay in la ogaado inta ay bilowga yihiin, maadaama oo ay yihiin kuwo xilligaas si sahal ah oo dhaqso badan wax looga qaban karo. Qormadan oo Aynu af Soomaali usoo rognay waxa ay saddexdaas shaybaadh ee caafimaadka …

Waa ay badan yihiin daraasadaha caafimaad ee midiba dhan ka eegto faa’idooyinka aan la soo koobi karin ee Alle malabka u geliyey aadamaha, iyada oo mid kastaa soo bandhigayso natiijo muujinaysa faa’idooyin aan hore loo ogeyn. Haddaba cilmibaadhis dhowaan soo baxday ayaa iyaduna daahfurtay in koob biyo diirran oo malab lagu daray ah, oo maalin kasta la cabbaa ay si …

Cabudhku waxa uu ka mid yahay xaaladaha ugu badan ee laga cawdo xilliyada hargabka, qaboobaha iyo dadka sanboorka leh, waxaana jira dawooyin kala duwan oo loo adeegsado. Qormadan waxa aynu ku eegaynaa is daweyn dabiici ah, ama waxa aynu ugu yeedhno dawo guri uu qofku iskaa daweyn karo ama ugu yaraan ku yarayn karo cabudhka sanka. Waxa se xasuusin ah, …

Waxaa laga yaabaa inaad subaxdii qac ka siisid koob shaah ama qaxwo ah si aad furfurnaan uga qaadid, halka dadka qaarkood laga yaabo inay koob biyo qabow ah ku bilaabaan maalintooda. Arimahaas waxa ay noqon karaan waxyaabaha la sameeyo maalin walbo, hasa yeeshee waxaan maanta soo bandhigeynaa arrin lagu ogaaday cilmi baarisyo badan oo ah in marka la cabbo biyo …